Mijn eerste maanden als voorzitter van de SHOW

Wie ben ik

Graag stel ik mij aan u voor, mijn naam is Rinus van Norde, ik ben ruim 10 jaar algemeen bestuurslid van de SHOW geweest en sinds 1 januari mag ik hun voorzitter zijn. Het doet mij als kersverse voorzitter pijn een streep te moeten zetten door onze jaarlijkse huurdersavond. Veel huurders hebben begrijpelijk angst om in grote gezelschappen bijeen te komen. De vele persoonlijke afmeldingen van huurders en bewonerscommissies heeft ons bestuur doen besluiten om bij hoge uitzondering onze huurdersavond dit jaar niet te houden. Dat spijt ons zeer, vanzelf sprekend staat  ons jaarverslag inmiddels op onze website.

Het gaat niet goed met het wonen in Nederland

Ik geloof niet dat deze woorden een schok zijn, als land kampen we met een wooncrisis al is dat lang ontkent. Er is inmiddels een te kort van meer dan 900.000 woningen waarvan 300.000 sociaal. Wachtlijsten voor een huurwoning worden langer in plaats van korter, de totale woonlasten van sociale huurwoningen dreigen in de toekomst onbetaalbaar te worden voor de mensen waarvoor ze bedoeld zijn.

Woningcorporaties in het algemeen en Omnia Wonen in het bijzonder willen investeren in verduurzaming van hun bestaande bezit en veel nieuwe sociale huurwoningen bijbouwen. Maar dat is lastig, grond is schaars en daardoor duur, bouwmateriaal wordt in rap tempo duurder een extra probleem vormen PFAS en de CO2-uitstoot. Alsof deze opsomming de woningbouw nog niet genoeg belemmeren vraagt de overheid van woningcorporaties miljoenen aan extra belastingen.
Omnia Wonen betaalde alleen al in 2019

• 6.083.000,- aan vennootschapsbelasting
• 6.141.000,- aan verhuurdersheffing
• 2.404.000,- aan exploitatie belasting

Dat is samen 27,1 % van de totale huuropbrengst in een jaar.
Met andere woorden van alle woningen gaat meer dan drie maanden huur naar de staat. Eigenlijk zouden deze gelden besteed moeten worden aan huurmatiging, onderhoud, verduurzaming en het zo noodzakelijke bijbouwen van nieuwe sociale huurwoningen.

Kunnen we als huurder de huur nog blijven betalen?

Ondanks dit alles vraagt Omnia Wonen van haar huurders niet de maximaal wettelijk toegestane huur, op de Veluwe vraagt Omnia Wonen gemiddeld 67,5% van hetgeen is toegestaan.

Op schuivend naar het midden van het land waar wonen in het algemeen nu eenmaal duurder is (Amersfoort en Woudenberg) wordt dat iets meer gemiddeld 75% en in het westen 80%. Je kunt dus zeggen dat huurders door dit beleid nog worden gespaard.

Dat wil echter niet zeggen dat iedereen de huur (makkelijk) kan betalen, juist voor degene die in betalingsproblemen dreigen te komen is samen met de SHOW speciaal beleid ontwikkeld.

Hoe krom kan het dan zijn dat juist een woningcorporatie die woningen in haar bezit heeft en bouwt om huurders met een jaarlijks gezinsinkomens onder of ver onder de € 43.000 aan een fatsoenlijke woning te helpen zo wordt belast.

Door de almaar oplopende lastendruk komen niet alleen huurders in de problemen maar straks ook woningcorporaties. Dan staan corporaties voor keuzes die we niet willen, zoals minder of geen woningen bouwen, niet verduurzamen en huren extra verhogen.

Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn, dit is niet wat Omnia Wonen wil en wij als SHOW al helemaal niet.

De belangrijkste sleutel om dit zwarte scenario te voorkomen ligt bij de politiek. Maart volgend jaar zijn er verkiezingen voor de tweede kamer, ik heb niet de intentie een stemadvies af te geven. Wel vraag ik van jullie goed naar partijprogramma’s te kijken en dan met name de pagina’s die gaan over Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening voordat met het rode potlood een cirkeltje wordt ingekleurd.

Ik vraag dit in het belang van jullie zelf en voor alle huurders en toekomstige huurders in Nederland.

De huurdersorganisatie SHOW

Als huurdersbelangenorganisatie SHOW vertegenwoordigen wij sinds januari van dit jaar meer dan 9000 huurders in 13 verschillende gemeenten. Hoe proberen wij die allemaal bereiken? Het liefst gaan we met iedere huurder persoonlijk in gesprek onder het genot van een kopje koffie. Helaas zien wij hier geen mogelijkheden toe en is dit ook niet realistisch. Wel proberen wij persoonlijke contact te onderhouden met bewonerscommissies en een aantal individuele huurders. Gelukkig bestaat ons bestuur enkel uit huurders van Omnia Wonen en ervaren wij dus aan de lijven wat er speelt op het gebied van de volkshuisvesting.

Het hebben van een huurdersbelangenorganisatie is een wettelijke verplichting voor een woningcorporatie, al voelt dat voor ons niet zo. Op verschillende manieren kan een huurderbelangenorganisatie worden in- of opgericht. Bij de oprichting van de SHOW is in samenwerking met Omnia Wonen en de Woonbond gekozen voor een stichting in plaats van een vereniging, dus hebben wij geen leden maar vrienden. Dit mede omdat Omnia Wonen haar bezit verspreid heeft over verschillende provincies en het ondoenlijk is als vereniging voldoende huurders bij elkaar te krijgen en hen te laten stemmen over bijvoorbeeld een bestuurswisseling. Als SHOW fungeren wij als de spreekbuis van jullie als huurders, niet alleen naar Omnia Wonen, maar ook naar verschillende gemeenten waarin Omnia Wonen actief is. Tijdens overleg met Omnia Wonen, maar ook bij het maken van prestatieafspraken tussen gemeenten, Omnia Wonen en de SHOW proberen we zoveel mogelijk de mening en ideeën van huurders mee te nemen in de besluitvorming. Dat maakt je niet alleen geloofwaardig het versterkt de legitimiteit, maar bovenal komt zo huurdersparticipatie goed tot zijn recht.

Waarom zult u “vriend” worden van de SHOW?

Wij willen jullie als huurders graag die stem geven. De spreiding van huurders van Omnia Wonen over 13 gemeente is niet makkelijk en zorgt voor een behoorlijk uitdaging. Wij proberen meningen, ideeën en suggesties bij huurders op te halen via onze website, nieuwsbrieven en korte enquêtes, voorwaarde is dat deze dan wel gelezen moeten worden, en dat huurders reageren.
Het is begrijpelijk dat niet iedereen even digitaal vaardig of betrokken is bij onderwerpen die we in bijvoorbeeld nieuwsbrieven aansnijden.

Wij betreuren het minimale aantal reacties op onze nieuwsbrieven en kleine enquêtes. Het zijn er veelal te weinig om een goed en evenwichtig beeld te krijgen. Wij voelen de noodzaak hier iets aan te doen.
Als stichting beschikken wij dus niet over leden, je kunt je bij ons helemaal gratis aanmelden als vriend van de SHOW.
Onze secretaris beschikt nu over ongeveer 1782 e-mailadressen van huurders die vriend zijn, terwijl er meer dan 9000 huurders zijn, ruim 1700 lijkt misschien veel maar slechts een zeer klein deel daarvan reageert op nieuwsbrieven of enquêtes, dat zien we er heel graag meer worden. Ook het bezoek van onze website mag en kan beter. Wij verzoeken huurders voor zover dat nog niet is gebeurd zich gratis bij ons aan te melden als vriend van de SHOW via het invulformulier op onze website.
Kijk hier ook met enige regelmaat voor nieuws en reageer op nieuwsbrieven of enquêtes.
Wij zouden het erg waarderen als jullie buren, medebewoner in een complex of straat hiervan op de hoogte willen stellen.

Uitbreiding met circa 1000 Woningen

Per 1 januari van dit jaar is Vallei Wonen uit Woudenberg gefuseerd met Omnia Wonen waardoor het woningbezit is uitgebreid met ongeveer 1000 woningen.
Goed nieuws is ook dat we het bestuur hebben kunnen uitbreiden het een inwoner uit Woudenberg zijnde Annemieke Jansen die tevens bestuurslid is van de Huurders Belangen Vereniging Woudenberg (HBVW).
Zij gaat samen met ons prestatieafspraken maken in de gemeente Woudenberg. De fusie heeft veel inspanning gevraagd van Omnia Wonen en niet in de laatste plaats van ons als SHOW, waardoor er voor verschillende onderwerpen in 2019 weinig tot geen ruimte meer was om afspraken te maken over “nieuwe” beleidsonderwerpen. Met dubbele inzet gaan we dit in 2020 goedmaken was de algemene gedachten. Helaas werden we toen overvallen door het Coronavirus en was fysiek contact tussen bestuursleden onderling of met vertegenwoordigers van Omnia Wonen niet langer mogelijk. Gelukkig was onze secretaris instaat het computerprogramma Teams te installeren en voor alle bestuursleden beschikbaar te stellen, zodat we niet alleen onderling maar ook met Omnia Wonen en gemeenten via een videovergadering konden overleggen. Natuurlijk heeft dit zijn beperkingen en is het verre van ideaal, maar beter iets dan niets. In juni hebben wij gelukkig het fysiek overleg weer kunnen oppakken, uiteraard wel met respect voor de 1,5 mtr maatregel. We hopen dat dit zo blijft tot er een vaccin is gevonden.

Wat hebben wij ondertussen dan wel kunnen doen?

Wij hebben afspraken gemaakt met Omnia Wonen over de huurverhoging 2020 met een mogelijkheid voor huurders die het financieel moeilijk hebben de maatwerkregeling uit te breiden, de regeling huurverlaging blijft gehandhaafd en wordt uitgebreid met een regeling voor huurbevriezing.

De regeling zelf aangebrachte voorzieningen kortweg ZAV, is tegen het licht gehouden en waar mogelijk verbeterd of uitgebreid. Het Service Huurders Onderhoud van Woudenberg is geïntegreerd in het bestaand beleid van Omnia Wonen en verduidelijkt waar nodig.
De service is op zijn minst gelijk gebleven, huurders in Woudenberg zijn nu niet alleen per maand goedkoper uit, ook het inschrijf bedrag van 25 euro dat zij betaalde om in te mogen stappen is vervallen.

Waar we nu nog mee bezig zijn is in samenwerking met Omnia Wonen de evaluatie van het huurbeleid af te ronden, wij gaan ervan uit dat er in 2021 één huurbeleid bestaat voor alle huurders van Omnia Wonen. Waarbij onze insteek is te kijken naar de totale woonlasten (huur en energiekosten), en om deze zo laag mogelijk te laten zijn. We zijn ons er terdege van bewust dat woonlasten voor bepaalde groepen knellen en pijn doen. Er wordt ons weleens de vraag gesteld “Waarom stemmen jullie jaarlijks in met een huurverhoging, hoe klein ook?”
Wij zijn ervan overtuigd dat je een huurverhoging van 0% maar een beperkt kunt volhouden, daarna is de pot leeg.
Dit betekend dat je dan blij mag zijn als Omnia Wonen de woningen nog in stand weet te houden. Uitgaven voor het verduurzamen van woningen en dat zijn vele miljoenen, noodzakelijk om de energiekosten te beperken kunnen niet meer worden gedaan Ook het bouwen van nieuwe woningen is dan beperkt of niet langer mogelijk.

Aandacht voor duurzaamheid en slechte energielabels

Echter is het onze overtuiging dat het woningbezit moet worden verduurzaamd woningen met D, E, F en G-labels daarvan is straks de energierekening niet meer te betalen. Wil een woning huren nu en in de toekomst betaalbaar blijven dan moet de huurstijging gematigd zijn en de energiekosten voor huurders worden beperken. Bovendien moeten er vele nieuwe woningen worden bij gebouwd om het woningtekort in de sociale huursector voor huidige en toekomstige woningzoekende op te lossen. Dit alles vraagt veel investeringsruimte van Omnia Wonen en daarom is huurstijging van 0 euro niet realistisch.

Ook wordt er door Omnia Wonen gewerkt samen met de SHOW de visie Duurzaamheid om te zetten in duurzaamheidsbeleid. Er leven binnen de SHOW hier diverse ideeën en wensen over, waarvan ik weet dat die niet allemaal een gewillig oor zullen vinden binnen Omnia Wonen. Maar wij zullen onze wensen en ideeën goed en gemotiveerd voor het voetlicht brengen, om zo voor huurders het best haalbare te bereiken. In het verleden heeft hoor en wederhoor altijd tot een gezamenlijke en goede overeenkomst geleid, daar hebben wij dus alle vertrouwen in.

Afrondend een laatste woord

Ons bestuur en Omnia Wonen hanteren bij het overleg met elkaar een consensusmodel. Daar zijn wij blij mee en dat willen we graag zo houden.
Echter is het geen doel op zich om door iedereen aardig gevonden te worden of overal mee in te stemmen, dat hebben we nooit gedaan en zullen we ook nooit doen. Als bestuur zijn we positief-kritisch en daarbij staan we voor de belangen van jullie als huurders en onze gemaakte afspraken daarover. Helaas krijgen wij niet altijd onze zin, veelal delen Omnia Wonen en de SHOW dezelfde belangen maar soms, heel soms is het belang van de corporatie als organisatie niet dat van ons, dat kan en mag. Dan is het aan ons om beschaaft te blijven maar luid en duidelijk te laten weten waarom wij als huurders het er niet mee eens zijn. Vervolgens zullen we wachten op een volgende kans om de door Omnia Wonen gemaakte keuze bij te sturen.

Ook zijn we controleur op gemaakte afspraken, niet alleen met Omnia Wonen maar ook met de diverse gemeente waar prestatieafspraken worden gemaakt, daar moet je als huurdersorganisatie scherp op zijn om je geloofwaardigheid te bewaren. Deze taak is bij ons in goede handen en die nemen wij zeer serieus.

Respecteer de 1,5 meter en blijf allen gezond.

Rinus van Norde
Voorzitter S.H.O.W.