“Een overvol stroomnet kan zorgen voor vertraging in nieuwbouw en verduurzaming.”
Achter dat alledaagse lichtknopje in uw huis schuilt een groeiend probleem. In Oldebroek, Elburg, Nunspeet en Amersfoort maken wethouders zich al zorgen. Het stroomnet raakt namelijk overvol. In dit interview vertelt ons bestuurslid Michel Albracht over de oorzaken van een overvol stroomnet en de gevolgen voor huurders van Omnia Wonen.
Zo’n lichtknopje in huis lijkt heel simpel. Maar daarachter zit een ingewikkeld systeem van stroomkabels, transformatorhuisjes en verdeelstations. Samen vormt dat ons stroomnet. De laatste jaren piept en kraakt dat aan alle kanten. Er moet steeds meer elektriciteit over en weer. En dat kan het stroomnet vaak niet meer aan.
Steeds meer stroom
Ons bestuurslid Michel Albracht volgt de ontwikkelingen op de voet. Hij is lid van onze werkgroep Duurzaamheid. “Binnen het werkgebied van Omnia Wonen zien we vooral knelpunten rond de regio Noord-Veluwe en Amersfoort.”
Michel legt uit waar het probleem door komt. “Verduurzaming is voor heel veel dingen goed. Maar niet voor het stroomnet. Steeds meer mensen en bedrijven stappen over van gas op elektriciteit. Er moet dus steeds meer stroom door dezelfde kabels om auto’s op te laden, warmtepompen te laten draaien en kookplaten te gebruiken. De vraag neemt flink toe.”
Zonnepanelen
Tegelijkertijd zorgt verduurzaming ook voor meer aanbod, legt Michel uit. “In 2022 zijn er in Gelderland bijvoorbeeld een recordaantal zonnepanelen geplaatst. Er zijn tienduizenden huizen bijgekomen die zelf stroom opwekken. Ook komen er overal windmolens. Als die stroom niet direct gebruikt wordt, moet dat vaak weer over het stroomnet verdeeld worden.”
Dan lijkt het logisch om er gewoon wat nieuwe kabels bij te leggen. Maar dat is volgens Michel nog niet zo makkelijk. “Kijk naar Gelderland. Daar zijn het afgelopen jaar al duizenden kilometers kabels gelegd en honderden transformatorhuisjes geplaatst. Maar het is nog niet genoeg. Ook netbeheerders hebben te maken met een tekort aan personeel om alles aan te pakken. En dan heb je nog de stikstofregels. Met name rond de Veluwe is het soms lastig om werkzaamheden uit te voeren. In Harderwijk konden werkzaamheden aan het verdeelstation aan de Leuvenumseweg bijvoorbeeld niet doorgaan door de stikstofregels. Dat heeft gevolgen voor alle gemeenten op de Noord-Veluwe. Daarnaast zeggen netbeheerders dat het ook zonder die problemen jaren duurt voor het stroomnet is aangepast. Zij waarschuwen nu al voor eventuele uitval van het stroomnet door overbelasting bij te veel teruglevering”
Grote batterijen
Het helpt als stroom meer gebruikt wordt op het moment dat er veel aanbod is. Zo kunnen consumenten beter overdag de vaatwasser aanzetten als er veel zonnestroom is. Daarnaast zorgt opslag van stroom ervoor dat er minder elektriciteit verdeeld hoeft te worden.
In de regio Noord-Veluwe is een proef gestart met een zogeheten Smart Energy Hub, vertelt Michel. “Bedrijven zorgen dan dat de stroom die zij samen opwekken onder elkaar verdeeld wordt of anders wordt opgeslagen in grote batterijen. Dan hoeft er minder teruggeleverd te worden aan het net. Zo wordt voorkomen dat bijvoorbeeld de bouw van 150 woningen in Oldebroek stil komt te liggen.“
Woningbouw en verduurzaming
Toch maakt Michel zich zorgen dat problemen met het stroomnet gevolgen hebben voor de bouw van nieuwe huizen. “De wachttijden om nieuwbouwwijken op het stroomnet aan te sluiten nemen toe. In Amersfoort wordt al gevreesd dat woningbouwprojecten niet doorgaan, zoals Langs Eem en Spoor en Liendert-West. En dat terwijl er in Amersfoort elk jaar zo’n 350 huurwoningen bij moeten komen. Die zorgen leven ook in Gelderland, waar het toch al lastig bouwen is door stikstofregels.”
Ook de verduurzaming van bestaande woningen komt in gevaar, volgens Michel. “Omnia Wonen wil juist komend jaar investeren in hybride warmtepompen en zonnepanelen. Dan moet er wel genoeg capaciteit zijn voor warmtepompen en mogelijkheden om de stroom van zonnepanelen terug te leveren. Dat laatste blijkt in Nunspeet al een probleem.”
Andere regels
Het is dus belangrijk dat netbeheerders en overheden hun uiterste best doen om problemen met het stroomnet op te lossen, zegt Michel. “Dat is niet alleen een kwestie van kabels leggen, maar ook een kwestie van andere regels. Zodat bijvoorbeeld werk aan een verdeelstation wel kan doorgaan. Of dat de aansluiting van nieuwe woningen op het elektriciteitsnet voorrang krijgt. Er is een enorm tekort aan huizen. En huurders willen ook zonnepanelen. Het zou zonde zijn als dat spaak loopt door een overvol stroomnet.”
